Հայաստանն ունի յուրահատուկ մշակույթ և սովորույթներ: Հայկական ազգային տոները թույլ են տալիս ծանոթանալ դրանց և վայելել տարածաշրջանի յուրահատուկ մթնոլորտը:
Կպատմենք, թե 2025թ.-ին Հայաստանում որ ամսաթվերն են տոնական լինելու, և երբ է ճամփորդությունը պլանավորելու համար լավագույն ժամանակը:Պետական տոներ
Երկրի պետական տոնական օրերը սահմանվում են Հայաստանի Հանրապետության 2001թ.-ի հունվարի 6-ի №ЗՌ-200 օրենքով: Դրանցից շատերը ոչ աշխատանքային օրեր են։
Դեկտեմբերի 31 - Հունվարի 2 – ամանորյա տոներ
Հայաստանում Ամանորը նշվում է 3 օր: Այս ընթացքում քաղաքներում անցկացվում են տոնավաճառներ, փառատոներ և տոնախմբություններ։ Մարդիկ հավաքվում են ընտանիքներով, այցելում բարեկամներին ու ընկերներին։ Իսկ մանուկներն անհամբեր սպասում են Ձմեռ Պապիկին, այլ կերպ նրան Կաղանդ Պապ են կոչում:Ամանորյա արձակուրդները լավ հնարավորություն են ճանապարհորդելու համար։ Այս ընթացքում պահանջարկ ունեցող զբոսաշրջային ուղղություններից են Ծաղկաձորը, Աղվերանը, Հանքավանը, Դիլիջանը, Իջևանը, ինչպես նաև Գյումրին։
Հունվարի 6 – Սուրբ Ծնունդ և Աստվածահայտնություն
Հայերը նշում են Սուրբ Ծնունդը և Աստվածահայտնությունը նույն օրը՝ հունվարի 6-ին։ Տոնից առաջ եկեղեցիներում մատուցվում է Ճրագալույց պատարագը։ Այնուհետև հավատացյալները տնից տուն տանում են վառած մոմեր ու լամպեր։ Ըստ ավանդության՝ դրանք օրհնություն են բերում տուն:
Սուրբ Ծննդյան և Աստվածահայտնության ծառայություն Էջմիածնում
Հունվարի 28 – Բանակի օր
1992թ.-ի հունվարի 28-ին, երբ Հայաստանը դուրս եկավ ԽՍՀՄ կազմից, երկիրն ունեցավ սեփական բանակը։ Իսկ 2001թ.-ից այս օրը դարձավ տոնական և ոչ աշխատանքային։
Հայկական բանակի շքերթը
Մարտի 8 – Կանանց տոն
Հայաստանում կանանց նվիրված միանգամից 2 տոն կա: Գեղեցիկ սեռի ներկայացուցիչներին շնորհավորում են՝- մարտի 8-ին՝ Կանանց միջազգային օրը;
- ապրիլի 7-ին՝ Մայրության և գեղեցկության օրը:
Բանն այն է, որ ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո երկրի ղեկավարությունը որոշեց հրաժարվել հին տոնից և նոր տոն նշանակեց։ Սակայն հայերը սկսեցին նշել հաջորդաբար երկու տոներն էլ։ Ուստի, մի քանի տարի անց մարտի 8-ը հետ բերվեց և նշանակվեց որպես հանգստյան օր՝ ի տարբերություն ապրիլի 7-ի։
Մայիսի 1 – Աշխատանքի օր
Աշխատավորների տոնը չեղարկվել է 1991թ.-ին, սակայն վերականգնվել 2005թ.-ին՝ տեղի բնակչության խնդրանքով։ Մայիսի 1-ին Հայաստանում անցկացվում են ցույցեր, կազմակերպվում տոնական համերգներ և այլ միջոցառումներ։Մայիսի 9 – Հաղթանակի և խաղաղության տոն
Այս օրը հայերը հարգում են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին ֆաշիզմի դեմ պայքարողների հիշատակը։ Երկրում անցկացվում են շքերթներ, ակցիաներ և համերգներ։ Տոնակատարությունների սիրտը Երևանի Հաղթանակի զբոսայգին է, որտեղ գտնվում է «Անհայտ հերոս»-ի գերեզմանը:
Հաղթանակի տոնը Երևանում․ Մայր Հայաստան հուշարձան
Մայիսի 28 – Հանրապետության օր
1918թ.-ի մայիսի 28-ին Հայաստանը հաղթեց Սարդարապատի ճակատամարտում և անկախացավ շուրջ 6 դար շարունակվող ճնշումներից հետո։ Այս օրվա տոնակատարության կենտրոնը համարվում է «Սարդարապատ» հուշահամալիրը։ Այն գտնվում է Արաքս գյուղում՝ Արմավիր քաղաքից 11 կմ հեռավորության վրա։
Հուլիսի 5 – Սահմանադրության օր
Երկրի սահմանադրությունն ընդունվել է 1995թ.-ի հուլիսի 5-ին։ Այս օրվա կապակցությամբ Հայաստանում տոնական միջոցառումներ են անցկացվում։Սեպտեմբերի 21 – Անկախության օր
Իսկ 1991թ.-ի այս օրը Հայաստանի բնակիչները քվեարկեցին ԽՍՀՄ կազմից դուրս գալու օգտին։ Այժմ այս օրը նշվում է որպես Անկախության օր։
Հայաստանի Անկախության օրը․ ուրախություն և հպարտություն
Հայաստանի մյուս ազգային տոներըԲացի պետական տոներից, Հայաստանում նշվում են նաև այլ տոներ, որոնցից շատերը կապված են կրոնի հետ:
Սուրբ Սարգիս
Սուրբ Սարգիսը երիտասարդների և սիրահարների հովանավորն է։ Հայաստանում այս տոնը նշում են հունվարի վերջից փետրվարի կեսերն ընկած ժամանակահատվածում։ 2025թ.-ին տոնը կնշվի փետրվարի 15-ին։
Այս տոնական օրը սիրահարները միմյանց բացիկներ ու նվերներ են տալիս, ծնողներն ամուսնության համար օրհնություն են տալիս, իսկ զույգերը խնդրում են Սուրբ Սարգիսին կատարել իրենց ցանկությունները։
Սուրբ Սարգիս – սիրահարների և երիտասարդների հովանավոր
Վարդանանց տոն (Ողորմության և հերոսության օր)
Տոնը նշվում է հինգշաբթի օրերին՝ Զատիկից 8 շաբաթ առաջ։ 2025թ.-ին այն կնշվի փետրվարի 27-ին։ Տոնի խորհրդանիշը Սասանյանների դեմ ապստամբությունը գլխավորած Վարդան Մամիկոնյանն է։ 5-րդ դարի կեսերին Սասանյաններն ուզում էին ստիպել Հայաստանին հրաժարվել քրիստոնեությունից։ Սակայն հայերը չենթարկվեցին օտարի կամքին և պաշտպանեցին իրենց քրիստոնյա լինելու իրավունքը։Տրնդեզ (Տեառնընդառաջ)
Սա նորապսակների տոնն է, որը նշվում է փետրվարի 13-ին։Տոնակատարության ժամանակ սիրահարները ցատկում են խարույկի վրայով։ Ըստ ավանդության, եթե նրանք կարողանան սեղմած պահել իրենց ձեռքերը, ապա կապրեն միասին երկար ու երջանիկ:
Իսկ եթե կրակը «շոշափի» որևէ մեկին, ապա այն կպարգևի լիության և կենսական էներգիայի լիցքեր:
Տյառնընդառաջի տոնակատարություն Հայաստանում
Սուրբ Զատիկ
Զատիկը Հայաստանում 2025թ.-ին կնշվի ապրիլի 20-ին։ Այս տոնի համար հավատացյալները ձու են ներկում, չրերով քաղցր փլավ և ձկով ուտեստներ պատրաստում:Վարդավառ
2025թ.-ի հուլիսի 27-ին կնշվի Վարդավառ հանդիսավոր եկեղեցական տոնը։Տոնի հիմնական ավանդույթը միմյանց վրա ջուր լցնելն է։ Մարդիկ հավաքվում են շատրվանների ու լճակների մոտ, դույլերով դուրս են վազում փողոց և ջուր լցնում միմյանց վրա։
Այս ընթացքում Գառնիում անցկացվում է ամենամյա փառատոն, որին հայերը՝ ազգային տարազներ հագած, պարում, երգում և ներկայացումներ են ցուցադրում։ Այս ժամանակահատվածում շատ զբոսաշրջիկներ են գալիս Հայաստան՝ զգալու տեղական համն ու հոտը և վայելելու ուրախ մթնոլորտը։
Վարդավառի ուրախ տոն
