Անհատական էքսկուրսիա. Հայաստանի հիասքանչ վեց մարզերը՝ 3-օրում
Ադմինի ընտրությունը
Հաղպատ վանք, Սանահինի վանք, Ախթալա ամրոց, Դիլիջան
1. Հաղպատի վանք
50-60 րոպե
Սանահինից ոչ շատ հեռու գտնվող եկեղեցական այս համալիրն իր որոշակի տեղն ունի հայ ժողովրդի պատմամշակութային կյանքում: Այն կառուցվել է Աշոտ Երրորդ Բագրատունու իշխանության տարիներին: Հաղպատի գրատանը տարիներ շարունակ գրվել ու մանրանկարազարդվել են բազմաթիվ մագաղաթներ: 18-րդ դարում այստեղ էր ապրում և ստեղծագործում հայտնի բանաստեղծ, աշուղ Սայաթ-Նովան: Իր յուրօրինակ ճարտարապետական մտահղացմամբ հիացնում է Հաղպատի զանգակատունը: Տեսարժան վայրն ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային մշակութային ժառանգության ցանկում:
2. Սանահինի վանք
40-50 րոպե
Սանահինի վանքը գտնվում է Դեբեդ գետի աջ ափին` Լոռու կանաչապատ անկյուններից մեկում: Ճարտարապետական այս բարդ համակառույցը բաղկացած է մի քանի եկեղեցիներից, գրադարան-մատենադարանից, դպրանոցից: Առանձին հիացմունք է առաջացնում Սբ. Աստվածածին և Ամենափրկիչ եկեղեցիներն իրար կապող ճեմարանի շենքը, ի սկզբանե լինելով ճարտարապետների հմուտ հնարք, որով այս երկու եկեղեցիներին բարձր սեյսմակայունություն է հաղորդվել: Տեսարժան վայրն ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային մշակութային ժառանգության ցանկում:
3. Ախթալայի ամրոց
40-50 րոպե
Ախթալայի ամրոցը գտնվում է Լոռու մարզում և տեղադրված է առաջին հայացքից թերակղզի հիշեցնող, երեք կողմերից խոր կիրճերով շրջապատված, բարձրավանդակի վրա: Ճիշտ օգտագործելով բնական դիրքը՝ այստեղ 10-րդ դարում կառուցում են ամրոց, որն ամրացված է բարձր պարիսպներով, իսկ գլխավոր մուտքի երկու կողմերից բարձրանում են բրգանման եռահարկ աշտարակները: Ամրոցի տարածքում է գտնվում Ախթալայի վանքը՝ բաղկացած երեք եկեղեցուց: Գեղարվեստական տեսանկյունից հատկապես մեծ ուշադրության են արժանի գլխավոր եկեղեցու որմնանկարները:
4. Դիլիջան
20-30 րոպե
Դիլիջանը մարդկանց գրավում է իր անզուգական բնությամբ և մեղմ կլիմայով: Գտնվում է Աղստև գետի ափին և հայտնի է որպես առողջարանային քաղաք: Տաք արևը, անտառային թարմ օդը և հանքային ջուրը բուժական մեծ ազդեցություն են թողնում: Դիլիջանը հարուստ է պատմամշակութային բազմաթիվ կառույցներով:
Հաղարծնի վանք, Գոշավանք, Սևանա լիճ, Սևանավանք, Ջերմուկ
1. Հաղարծնի վանք
60-70 րոպե
Տավուշի մարզի սաղարթախիտ անտառներում գտնվող Հաղարծնի վանքը բնության և ճարտարապետության միաձուլման աննկարագրելի օրինակ է: Հիմնադրվելով 10-11-րդ դդ.-ում` վանքը համալրվում է նոր կառույցներով 12-13-րդ դդ.-ում: Այժմ այն բաղկացած է Սբ. Գրիգոր, Սբ. Աստվածածին, Սբ. Ստեփանոս եկեղեցիներից ու հարակից այլ շինություններից: Ճարտարապետական հմուտ մտահղացմամբ առանձնապես աչքի է ընկնում վանական սեղանատունը: Ժամանակին այս ամենը համալրում էր բակում աճող ընկուզենին, որը գրեթե վանքի տարիքին էր: Ցավոք, ներկայումս մնացել է ծառի փչակի փոքր մասը միայն, որը, այդուհանդերձ, մեծ հետաքրքրություն է առաջացնում այցելուների մոտ: Մի բարի ավանդույթ կա այս ծառի հետ կապված, համաձայն որի, եթե մարդուն հաջողվում է երազանք պահելով զուգահեռ անցնել ծառի փչակի միջով, ապա մոտ ապագայում երազանքն իրականություն է դառնում:
2. Գոշավանք
40-50 րոպե
Գոշավանքը հիմնադրվել է միջնադարի նշանավոր հոգևոր գիտնական, առակագիր և իրավագետ Մխիթար Գոշի կողմից: Վանքային համալիրը բաղկացած է մի քանի եկեղեցական և աշխարհիկ կառույցներից: Այս խմբի զարդն է կազմում Սուրբ Լուսավորիչ եկեղեցու մուտքի մոտ տեղադրված մեծատաղանդ Պողոս վարպետի կողմից 1291թ.-ին կերտված անզուգական խաչքարը: Գոշավանքը եղել է միջնադարի հոգևոր մշակույթի և գրչության ամենահայտնի կենտրոններից մեկը Հայաստանում: Պատմական աղբյուրներում այն հիշատակվում է որպես վարժարան, համալսարան, ուր ստեղծվել ու պահվել են բազմաթիվ ձեռագրեր:
3. Սևանա լիճ
Հայոց լեռնաշխարհի հմայքն ու մարգարիտը հանդիսացող Սևանը Կովկասի ամենախոշոր և աշխարհի ամենամեծ բարձրադիր քաղցրահամ լճերից մեկն է: Գտնվում է ծովի մակարդակից ~1900 մ բարձրության վրա, ունի հրաբխային ծագում, շրջապատված է մինչև 3000 մ և ավելի բարձրության հասնող լեռնաշղթաներով: Գեղեցիկ բնությունը և բյուրեղյա թափանցիկ ջուրը հիանալի հանգստի նախապայման են ստեղծում:
4. Սևանավանք
50-60 րոպե
Չքնաղ տեսարան է բացվում Սևանա լճի հյուսիս-արևմտյան մասում, ուր լճի հայելանման մակերևույթից վեր է հառնում թերակղզին` իր միջնադարյան վանքային համալիրով: Սևանավանքը կառուցվել է 874թ.-ին Աշոտ Բագրատունու դուստր` Մարիամ իշխանուհու հրամանով: Երկնքի կապույտի ու լճի զմրուխտի տեսարանին գծագրվող Սբ. Առաքելոց և Սբ. Աստվածածին եկեղեցիներն անբացատրելի տպավորություն են թողնում դիտողների վրա:
5. Ջերմուկ
Վայոց Ձորի հյուսիս-արևելյան մասում է գտնվում հայտնի առողջարանային քաղաք Ջերմուկը: Այստեղի հանքային ջրերի բուժիչ հատկությունների մասին հայտնի է եղել դեռևս վաղ միջնադարից: Այցելուների համար կառուցված է հատուկ ըմպելասրահ, որտեղ հանքային ջրերի մատակարարումն իրականացվում է տարբեր ծորակներով` ըստ ջրի ջերմաստիճանի, որը տատանվում է 30°-ից մինչև 50°: Ջերմուկի կլիմայական առանձնահատկությունները, հիանալի բնությունը, բացարձակ մաքուր օդը գերազանց հնարավորություն են ստեղծում հարմարավետ հանգիստ կազմակերպելու համար:
Ջերմուկ, Ջերմուկի ջրվեժ, «Տաթևեր» ճոպանուղի, Տաթևի վանք, Նորավանք, Երևան
1. Ջերմուկ
50-60 րոպե
Վայոց Ձորի հյուսիս-արևելյան մասում է գտնվում հայտնի առողջարանային քաղաք Ջերմուկը: Այստեղի հանքային ջրերի բուժիչ հատկությունների մասին հայտնի է եղել դեռևս վաղ միջնադարից: Այցելուների համար կառուցված է հատուկ ըմպելասրահ, որտեղ հանքային ջրերի մատակարարումն իրականացվում է տարբեր ծորակներով` ըստ ջրի ջերմաստիճանի, որը տատանվում է 30°-ից մինչև 50°: Ջերմուկի կլիմայական առանձնահատկությունները, հիանալի բնությունը, բացարձակ մաքուր օդը գերազանց հնարավորություն են ստեղծում հարմարավետ հանգիստ կազմակերպելու համար:
2. Ջերմուկի ջրվեժ
20-30 րոպե
68 մ բարձրությամբ Ջերմուկի ջրվեժը գտնվում է Վայոց Ձորի մարզի նույնանուն առողջարանային քաղաքում: Ջրվեժի հետ կապված բավականին հետաքրքիր լեգենդ կա, ըստ որի՝ դրա զառիթափ ժայռերի վրա ժամանակին ապրում էր հայ ազնվական, ով ուներ նկարի պես գեղեցիկ դուստր: Աշխարհի չորս կողմերից տղամարդիկ գեղեցկուհու ձեռքն էին խնդրում, սակայն աղջկա սիրտը պատկանում էր մի հովվի որդու: Ամեն օր, երբ նրանք հանդիպում էին ուշ գիշերով, նա երկար պարան էր նետում կիրճը, որպեսզի տղան կարողանա բարձրանա իր տուն: Մի օր աղջկա հայրն իմանում է նրանց գաղտնիքի մասին և անիծում դստերը՝ ասելով. «Եթե մեկ անգամ էլ հանդիպես այդ տղային, ապա դու կդառնաս ջրահարս և երբեք չես կարողանա դուրս գալ ջրից»: Նրանց հաջորդ հանդիպման օրը, պարանի փոխարեն՝ աղջիկը իր երկար մազերն է նետում տղայի կողմը, և անեծքը կատարվում է. նա ջրահարս է դառնում, իսկ մազերը վերածվում են ջրվեժի:
Այդ պատճառով Ջերմուկի ջրվեժը երբեմն կոչում են «Ջրահարսի վարսեր»:
Ջրվեժներ այցելելու առավել բարենպաստ սեզոնը մարտ ամսվա վերջից մինչև հունիս ամիսն է, քանի որ հենց այդ ժամանակահատվածում է, երբ ջրի հոսքի ուժը գտնվում է ամենաբարձր մակարդակի վրա:
Այդ պատճառով Ջերմուկի ջրվեժը երբեմն կոչում են «Ջրահարսի վարսեր»:
Ջրվեժներ այցելելու առավել բարենպաստ սեզոնը մարտ ամսվա վերջից մինչև հունիս ամիսն է, քանի որ հենց այդ ժամանակահատվածում է, երբ ջրի հոսքի ուժը գտնվում է ամենաբարձր մակարդակի վրա:
3. Տաթևեր ճոպանուղի
10-15 րոպե
2010թ.-ի հոկտեմբերի 16-ին Տաթևի վանքի զանգերը բարձր էին ղողանջում` ազդարարելով Տաթևի միջնադարյան վանական համալիրը վերականգնելու ծրագրի մեկնարկն ու «Տաթևի թևեր» կոչվող ճոպանուղու բացումը: Ճոպանուղին (5.7 կմ) կառուցվել է 11 ամիսների ընթացքում: Այն անցնում է Որոտան գետի կիրճի և փարթամ անտառներով ծածկված բլուրների միջով, հիմնված է 2 տերմինալների միջև տեղակայված 3 աշտարակների վրա: Տերմինալներից մեկը գտնվում է Հալիձոր գյուղին նայող բլրի վրա, իսկ մյուսը` Տաթևի վանքի մոտ` դեպի համանուն գյուղը տանող ճանապարհին:
Միաժամանակ 2 խցիկներ են գործում` շարժվելով հակառակ ուղղություններով: Ճոպանուղին ընդամենը 6 մալուխ ունի (երեքական՝ յուրաքանչյուր խցիկի համար), ինչը համապատասխանում է նախագծի տեխնիկական մասնագրերին (կամ առանձնահատկություններին): Կպահանջվի ~11 րոպե, որպեսզի ճոպանուղին միաժամանակ 30 ուղևոր տեղափոխի Հալիձոր գյուղից դեպի հոյակերտ Տաթևի վանքը:
«Տաթևեր»-ը աշխարհում ամենաերկար հետադարձելի օդային ճոպանուղին է` պաշտոնապես գրանցված Գինեսի ռեկորդների գրքում։
Միաժամանակ 2 խցիկներ են գործում` շարժվելով հակառակ ուղղություններով: Ճոպանուղին ընդամենը 6 մալուխ ունի (երեքական՝ յուրաքանչյուր խցիկի համար), ինչը համապատասխանում է նախագծի տեխնիկական մասնագրերին (կամ առանձնահատկություններին): Կպահանջվի ~11 րոպե, որպեսզի ճոպանուղին միաժամանակ 30 ուղևոր տեղափոխի Հալիձոր գյուղից դեպի հոյակերտ Տաթևի վանքը:
«Տաթևեր»-ը աշխարհում ամենաերկար հետադարձելի օդային ճոպանուղին է` պաշտոնապես գրանցված Գինեսի ռեկորդների գրքում։
4. Տաթևի վանք
50-60 րոպե
Զանգեզուրի ճարտարապետական կոթողների մեջ Տաթևի վանքը չունի իր համազորը: Սա միջնադարյան Հայաստանի ամենահարուստ վանքային համալիրն է եղել: Բացի հոգևոր կենտրոն լինելուց, Տաթևը նաև Սյունյաց թագավորության քաղաքական կարևոր հենակետն էր: Վանքի ռազմավարական ձեռնտու դիրքը և անառիկությունը նպաստավոր պայմաններ են ստեղծել այստեղ պաշտպանական ամուր կառույցներ ստեղծելու համար: Քաղաքական ոչ բարենպաստ պայմաններում արտաքին աշխարհի հետ կապի միջոց էին ծառայում վանական համալիրի տարածքում եղած բազմաթիվ գաղտնուղիները:
5. Նորավանք
50-60 րոպե
Հարյուրավոր քարանձավներով պատված ժայռերի կիրճը տանում է դեպի մի տեսարան, ուր ներկայացված է ճարտարապետության ու բնության ներդաշնակությունը: Հրաշալի ճարտարապետական լուծումներով ու շքեղ զարդաքանդակներով օծված Նորավանքը 13-րդ դարի հայ ճարտարապետության փայլուն օրինակներից է: Այն բաղկացած է Սբ. Կարապետ, Սբ. Լուսավորիչ եկեղեցիներից և իր ձևի կատարելությամբ աչքի ընկնող Սբ. Աստվածածին երկհարկ եկեղեցուց:
Ներառված է
-
Փորձառու վարորդներ
-
Օդորակիչով մեքենաներ
-
Շշալցված ջուր
-
Մեկնարկը (ավարտը) Երևանում ցանկացած վայրից
-
Տրանսպորտային միջոցի և ուղևորների ապահովագրություն
-
Լրացուցիչ կանգառներ երթուղում
-
Վարորդի/էքսկուրսավարի գիշերակացը և սնունդը
Ներառված չէ
-
Գիշերակաց հյուրանոցում
-
Զգալի շեղումներ երթուղուց
-
Ալկոհոլային խմիչքներ՝ ճաշով տարբերակն ընտրելու դեպքում
-
Աուդիոգիդեր
-
Wi-Fi տրանսպորտում
Առանձնահատկություններ
- Բացահայտեք ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային մշակութային ժառանգության անկրկնելի տեսարժան վայրերը
- Ուսումնասիրեք «Հայկական Շվեյցարիա»-ի անտառները
- Հիացեք Եվրասիայի ամենախոշոր բարձրլեռնային քաղցրահամ լճերից մեկով
- Վայելեք ջրվեժի նուրբ և պարզ մեղեդին
- Նստեք Գինեսի ռեկորդների գրքում գրանցված աշխարհի ամենաերկար ճոպանուղին
*Հարկ կլինի բարձրանալ 200 աստիճան՝ Սևանավանք հասնելու համար
*Հարկ կլինի բարձրանալ 600 մ ոտքով՝ Հաղարծին հասնելու համար
*Բարձր ճնշման հետ խնդիրներ ունեցող մարդկանց խորհուրդ չի տրվում մասնակցել այս էքսկուրսիային
Ամրագրման պայմաններ
Չեղարկում և փոփոխում
Ծանոթացեք մեր էքսկուրսավարների հետ
Սյուզաննա Պողոսյան
Անունս Սյուզաննա է, 2016թ.-ից սկսած մեծ սիրով ներկայացնում եմ հյուրերիս հրաշքներով լի Հայաստանը։ Ինձ համար յուրաքանչյուր էքսկուրսիա երկրի մասին պարզապես պատմություն չէ, այլ հնարավորություն՝ ցույց տալու նրա ոգին, օգնելու Ձեզ բացահայտել Հայաստանի պատմությունը, մշակույթը և հյուրընկալությունը։ Ես անկեղծ ուրախանում եմ, երբ տեսնում եմ, թե ինչպես է իմ երկիրը գրավում մարդկանց սրտերը, և անում եմ ամեն ինչ, որպեսզի հյուրերի ճանապարհորդությունը լինի ջերմ, հագեցած և անմոռանալի։
Վարդուհի Գասպարյան
Ողջույն, ես Վարդուհին եմ, աշխատում եմ որպես զբոսավար Հայաստանում՝ 2022թ.-ից։ Զբոսաշրջության ոլորտում այսքան տարիների փորձի շնորհիվ ես հստակ գաղափար ունեմ, թե ինչպես յուրաքանչյուր էքսկուրսիա դարձնել ոչ միայն տեղեկություններով հագեցած, այլև իսկապես հետաքրքրաշարժ։ Ինձ հետ Դուք կայցելեք իմ գեղեցիկ Հայաստանի տեսարժան վայրերը և կծանոթանաք նրա պատմությանը, ոգուն, ավանդույթներին ու մթնոլորտին։
Մելինե Սահակյան
Բարև բոլորին։ Ես Մելինեն եմ՝ սերտիֆիկացված զբոսավար։ Եթե ցանկանում եք շրջել մեր գեղեցիկ Հայաստանով ու բացահայտել նրա ողջ հմայքը՝ գիտակ և շփվող զբոսավարի հետ, ինձ համար մեծ պատիվ կլինի լինել Ձեր գիդը։ Բարի գալուստ Հայաստան։
Աննա Հարությունյան
Ես Աննան եմ։ 2010թ.-ից զբոսաշրջիկներին օգնում եմ ոչ միայն բացահայտել Հայաստանի զարմանալի ինքնատիպությունը, պատմության խորությունը և գոյության ֆենոմենը, այլև նրանց օգնում բացահայտել մեր հայրենիքում ներդաշնակ ու խաղաղ ապրելու գաղտնիքները։
Ձեզ կարող է հետաքրքրել նաև՝
